Giáo dục STEAM: Trang bị cho trẻ những kĩ năng của thế kỉ 21

Giáo dục STEAM là quá trình giáo dục liên môn, tích hợp kiến thức giữa các môn khoa học, kĩ thuật, toán học, công nghệ, nghệ thuật. Trong thời đại công nghệ mới, Giáo dục STEAM sẽ giúp trẻ phát triển năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn không chỉ bó hẹp trong phạm vi một trường học hoặc một cộng đồng mà còn mang tính toàn cầu.

Định nghĩa và đặc điểm của Giáo dục STEAM

Hiệp hội các giáo viên dạy khoa học quốc gia Mỹ (National Science Teachers Association - NSTA) được thành lập năm 1944, đã đề xuất ra khái niệm Giáo dục STEM (STEM education) với cách định nghĩa ban đầu như sau:

“Giáo dục STEM là một cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học, trong đó các khái niệm học thuật mang tính nguyên tắc được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực, ở đó các học sinh áp dụng các kiến thức trong khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán vào trong các bối cảnh cụ thể, giúp kết nối giữa trường học, cộng đồng, nơi làm việc và các tổ chức toàn cầu, để từ đó phát triển các năng lực trong lĩnh vực STEM và cùng với đó có thể cạnh tranh trong nền kinh kế mới”.

Theo đó, mô hình Giáo dục STEM là quá trình giáo dục liên môn, tích hợp kiến thức của các môn Khoa học, Kĩ thuật, Toán học, Công nghệ thể hiện sự kết nối và bổ trợ lẫn nhau giữa các môn học. Giáo dục STEAM hướng đến các hoạt động trải nghiệm, thực hiện các nhiệm vụ để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn, qua đó trẻ sẽ xây dựng các kĩ năng cần thiết của thế kỉ 21.

Sau đó, “Art” được đưa vào cụm từ STEM chuyển sang Giáo dục STEAM. “Art” ở đây không phải chỉ là nghệ thuật hay các hoạt động thủ công mà đó còn là sự sáng tạo.

Lợi ích của giáo dục STEAM với trẻ mầm non

Ngay cả trẻ em mẫu giáo cũng có thể học các chương trình tích hợp STEAM thông qua các trò chơi làm mô hình núi lửa, làm bong bóng bay, làm chong chóng quay… Mặc dù đây chỉ là những trò chơi đơn giản, nhưng được xây dựng và tổ chức có hệ thống và có sự kết nối các môn học khác nhau, nên các hoạt động này cũng được coi là các hoạt động STEAM.

Khi trẻ tham gia các dự án học tập theo Giáo dục STEAM, trẻ sẽ rất tập trung, say sưa, trí tưởng tượng của trẻ được mở rộng, trí tò mò được thỏa mãn và hơn hết tình yêu, niềm đam mê với học tập cũng được bồi đắp. Bằng cách tiếp cận liên ngành, lồng ghép bài học vào đời sống thực tế, kết nối với các vấn đề mang tính toàn cầu, trẻ sẽ có được khả năng tư duy cũng như biết ứng dụng linh hoạt các kỹ năng để giải quyết nhiều tình huống trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, thông qua Giáo dục STEAM trẻ sẽ xây dựng các kĩ năng cần thiết của thế kỉ 21 gồm: Kĩ năng thích ứng, Kĩ năng giao tiếp, Kĩ năng hợp tác, Kĩ năng sáng tạo, Kĩ năng tư duy phản biện.

Phối cảnh phòng STEAM tại trường E-Life Kindergarten

Cách tiếp cận giảng dạy theo Giáo dục STEAM vốn không phải là nhiệm vụ dễ dàng nhưng những lợi ích mà STEAM mang lại cho trẻ và trường học thì rất lớn. Trường học sẽ không chỉ là nơi để giảng dạy lý thuyết mà còn là nơi giúp trẻ được trải nghiệm những kiến thức thực tiễn để trẻ vừa lớn khôn, trưởng thành, lại được “chơi thông minh và học vui vẻ”.

E-Life Kindergarten áp dụng giáo dục STEAM như thế nào?

Hệ thống trường Mầm non Song ngữ E-Life Kindergarten thực hiện đưa Giáo dục STEAM vào chương trình giảng dạy chính khóa. Tại đây, mỗi tiết học, dự án học tập theo Giáo dục STEAM đều được Ban Cố vấn với đội ngũ chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực giáo dục mầm non là những người trực tiếp đưa ra ý tưởng, thiết kế nội dung bài giảng. Vì vậy, Giáo dục STEAM tại E-Life Kindergarten sẽ là những tiết học vô cùng hấp dẫn, sáng tạo, giúp trẻ thực sự được học tập qua trải nghiệm, vui chơi.

Với các hoạt động STEAM trong hệ thống Trường Mầm non Song ngữ E-Life Kindergarten, những kiến thức khoa học - kĩ thuật phức tạp sẽ được đơn giản hóa thông qua những hoạt động trải nghiệm thú vị, hấp dẫn dành cho trẻ, ví dụ: Tìm hiểu qui trình vận hành máy bơm trục vít Acsimet (chiếc máy bơm đầu tiên); Tìm hiểu qui trình vận hành của thang máy thông qua hoạt động làm ròng rọc bằng bìa cát tông…

Trong 3 tiết học STEAM trên một tuần cùng với phòng học STEAM được trang bị hiện đại, giáo cụ học tập, thực hành một cách trực quan, sinh động, E-Life Kindergarten khẳng định mỗi tiết học STEAM sẽ là khoảng thời gian thú vị, đầy màu sắc, kích thích sự sáng tạo và tư duy của trẻ. Thông qua đó, trẻ sẽ xây dựng tính tự chủ, độc lập trong quyết định; tư duy sáng tạo được mở rộng và bước vào đời sống thực tế trẻ hoàn toàn có kĩ năng giải quyết vấn đề.

Tại E-Life Kindergarten, vai trò của giáo viên là người dẫn dắt, hỗ trợ và là người trực tiếp chơi cùng trẻ, cũng như làm bạn đồng hành cùng trẻ trong các hoạt động cụ thể. Một trong các chiến lược E-Life Kindergarten đang áp dụng đó là chiến lược hỗ trợ theo ‘giàn giáo’ (scaffolding support). Đây là cách thức giáo viên cung cấp hỗ trợ dựa trên nền tảng kiến thức, kĩ năng sẵn có của trẻ, theo các mức độ phù hợp để giúp trẻ tiếp thu kiến thức và kĩ năng ở mức độ cao hơn. Tương tự như “giàn giáo” trong xây dựng, chiến lược hỗ trợ của giáo viên tại E-Life Kindergarten là tăng thêm khi trẻ cần hoặc giảm đi khi trẻ không cần nữa.

Mỗi trẻ tại E-Life Kindergarten sẽ có khả năng:

• Đặt câu hỏi, có những phán đoán như những nhà KHOA HỌC
• Thiết kế, chế tạo như những nhà CÔNG NGHỆ
• Xây lắp như những nhà KĨ THUẬT
• Sáng tạo như những người làm NGHỆ THUẬT
• Tính toán như những nhà TOÁN HỌC
• Vui chơi như những em bé hồn nhiên, hạnh phúc

Nhà thơ William Butler Yeats đã từng nói “Giáo dục không phải là đổ đầy mà là thắp sáng lên một ngọn lửa”. E-Life Kindergarten cam kết trở thành môi trường giáo dục tôn trọng và nuôi dưỡng những vốn quí sẵn có ở mỗi trẻ: sự tò mò, trí tưởng tượng, sự năng động và hứng thú với những điều mới lạ và sứ mệnh giáo dục của E-Life Kindergarten là cung cấp các điều kiện để cho trẻ tự kiến tạo kiến thức, xây dựng năng lực cho mình.